امام صادق ^{(علیه السلام)} از پدران گرامی‌شان روایت می‌کنند که حضرت علی ^{(علیه السلام)} در مسجد کوفه بر فراز منبر فرمودند:

خداوندا! ناگزیر باید در زمین، تو را حجتی بر آفریدگانت باشد که آنان را به دین تو راهنمایی کند و دانش تو را به آنها بیاموزد تا حجت تو از بین نرود و پیروان اولیایت، گمراه نگردند. حجتی که یا آشکار است و از او فرمانبرداری نمی‌کنند، یا مخفی است و در انتظار اویند.
آنگاه که مردم در مسیرهد‌ا‌یت‌اند، اگر حجت تو از آنها غایب و مستور باشد، همانا دانش او و آداب و رفتار او در دل‌های مومنین پایدار است و مومنان به آداب او عمل می‌کنند. ⁽¹⁾

امام صادق ^{(علیه‌السلام)} فرمودند:

ما کسی را مومن نمی‌دانیم تا این‌که پیرو و خواهان تمامی دستورات ما باشد.
بدانید! از جمله موارد پیروی و خواستن فرمان ما، ورع و پرهیزگاری است. پس خود را به آن بیاراییدتا خدا شما را رحمت کند و با آن دشمنان ما را چاره کنید تا خدا شما را بلندمرتبه گرداند. ⁽²⁾

منبع:
(1): کمال الدین، 302 ح11
(2): کافی، 8/234 ح 312

اللهم عجل لولیک الفرج

انتظار، اعتراض دائمی برضد بی‌عدالتی‌ها است؛ نجات از سکون و رکود است، ‌در صحنه‌بودن است. انتظار، نقش مهمی در سازندگی، پویایی و اصلاح فرد و جامعه در زمان غیبت دارد. اگر انسان منتظر، به وظایفی که برای او شمرده شده است عمل کند، به الگوی مطلوب انسان دیندار دست می‌یابد.

انتظار مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف اقتدای به او، ‌بیعت با او و سرسپاری به فرمان او است؛ سنگربانی عقیده، مرزبانی اندیشه و مبارزه در راه پاسداری از حریم دین و ولایت است. انتظار فرج، کار است، حرکت است، تلاشی هدفمند است و با بی‌هدفی، سکون و تن‌آسایی سازگاری ندارد. مگر می‌شود در انتظار سرسبزی روزگاران بود و در فصل برگ‌ریزان، از پا نشست؟

منتظر، تلاشگری نستوه است که برابر هر انحرافی می‌ایستد و با الهام از شیوه و آیین امام و مقتدای مورد انتظار خویش، در راه اصلاح خود و جامعه‌اش به جهاد و مقاومت می‌پردازد. از آن زمان که فرشتگان الهی به امر خدا، برابر حضرت آدم علیه السلام سر به سجده فرود آوردند، بحث از انتظار موعودی از سلاله آخرین پیامبر الهی به میان آمد. دیگر این، وظیفه تمام فرستادگان آسمانی شد که منتظر باشند و دیگران را هم به انتظار دعوت کنند. آن زمان که لوط، برابر فاسدان قوم خود قرار گرفت و گفت: «کاش برای مقابله با شما قدرتی داشتم یا به تکیه‌گاهی استوار پناه می‌جستم»(1) اندیشه انتظار قائم، در روح و جانش جاری بود. امام صادق علیه السلام فرمود: 

حضرت لوط  علیه السلام این سخن را نگفت، مگر برای تمنای دسترسی به قدرت قائم ما. و آن تکیه‌گاه استوار، چیزی نبود، جز استواری و توانایی یاران او ... (2).

انتظار، در زمان غیبت و عدم حضور ظاهری امام در جامعه، به نوعی، اعلام پذیرش ولایت و امامت آخرین وصی پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله و سلم است و همین انتظار موجب می‌شود ارتباط شیعیان با امامشان ـ اگرچه به صورت ارتباط قلبی و معنوی ـ حفظ شود.

اما به‌راستی منتظر واقعی کیست؟...

منتظر واقعی، کسی است که به امامش معرفت داشته باشد؛ یعنی اعتقاد به ولایت و معرفت به شخصیت او. اعتقاد به ولایت، تعهد و پیمانی است که جز با اطاعت کامل نمی‌شود. کسی منتظر واقعی است که علاوه بر خودسازی به دیگرسازی نیز بپردازد، تا از این طریق، زمینه‌های ظهور آن حضرت را فراهم سازد.پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم پیش از این‌که ستاره پرفروغ امامت امامان علیهم السلام طلوع کند، برترین جهاد امتش را انتظار فرج دانسته است؛ زیرا انتظار فرج، انتظار جهاد و انقلابی عظیم بر ضد تمام ظلم‌ها و جنایت‌ها و اجرای عدالت به تمام معنا در سراسر جهان است. حضرت علی  علیه السلام در حدیثی فرموده است:کسی که در انتظار اقامه نماز به سر برد، در طی زمان انتظارش، در حال نماز به شمار می‌رود.(3)پس کسی که در انتظار اقامه دین حق و برپایی دستورهای الهی در سراسر جهان است، چه پایگاه و منزلتی دارد؟ در زندگی ظاهری دنیا، هر امام، در عصر خود به حمایت و یاری پیروان و شیعیان خود نیاز دارد. امام، اگر علی علیه السلام هم باشد، اگر حمایتگری نیابد و شاهد خیانت دوستان باشد، مجبور به خانه نشینی است، تا چه رسد به امامی که در غیبت به‌سر می‌برد و انقلاب بسیار عظیمی در پیش دارد که فقط با حمایت پیروان و شیعیانش تحقق خواهد پذیرفت.

 اگر منتظر بازگشت یوسف زهراییم، آیا آماده استقبالیم؟...

عاشق و دلباخته گل نرگس، منتظر نشانه و علامت نیست؛ بلکه منتظر خود حضرت است و می‌داند این آمادگی، جز با اطاعت از فرامین آن امام بزرگوار، به‌دست نمی‌آید.حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف  فرمود:پس هر یک از شما باید به آنچه به وسیله آن به دوستی ما نزدیک می‌شود عمل کند و آنچه از جانب او، ما را به خشم و ناراحتی نزدیک نماید دوری کند؛ زیرا فرج ما آنی و ناگهانی فرا می‌رسد. این حدیث، وظیفه ما را به خوبی مشخص می‌کند و ما را متوجه این امر می‌کند که در هر حال باید آماده ظهور حضرت باشیم. امام صادق علیه السلام فرموده است:برای ظهور و قیام حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف خود را مهیا سازید؛ گرچه این آمادگی در حد فراهم کردن یک تیر باشد.(4)حضرت، برای برپایی عدالت، قیام مسلحانه می‌کند. در حقیقت، این حدیث می‌خواهد بگوید کسی که طالب ظهور آن حضرت است، باید در جهت زمینه‌سازی نهایت جهاد و کوشش را بنماید.امام هادی علیه السلام فرمود:قائم آل محمد، مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است که واجب است در زمان غیبتش منتظر او باشند و زمان ظهورش، مطیع باشند.بنابراین امام معصوم در این حدیث، انتظار امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف را واجب دانسته است.با توجه به جایگاه بلندی که انتظار در مکتب شیعه دارد و تأکیدها و سفارش‌های فراوان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امامان معصوم علیهم السلام بر موضوع انتظار فرج، شیعیان باید به این موضوع اهتمام بیشتر و توجهی درخور داشته باشند. باید مراقب بود اعتیاد به غیبت امام، گریبانگیر ما نشود.هم‌اکنون هزار و اندی سال از غیبت آن امام معصوم می‌گذرد و هنوز اذن ظهور از ناحیه ذات اقدس اله صادر نشده است.

 چرا تأخیر؟...

یقیناً تأخیر از ما است؛ زیرا طبق فرمایش مولایمان، این ما هستیم که یکدل نشده‌ایم و در راه او به‌طور شایسته، قدم بر نداشته‌ایم: اگر شیعیان ما که خداوند آنان را در بندگی‌اش یاری کند، در عهد و وفای به ولایت ما یکدل و یک‌صدا بودند، میمنت دیدار و ظهور ما این‌قدر به تأخیر نمی‌افتاد.(5)عدم وفای به عهد پیروانش، موجب محرومیت جهان بشریت از این فیض بزرگ خدایی شد. آیا جز این است که زندان غیبت، دستان یداللهی او را بسته است و از تزلزل و تحیر بشریت در غم و اندوه به سر می‌برد و با دلی غمگین، همگان را به دعا برای تعجیل در فرج خویش فرا می‌خواند.همیشه دردهایمان را برای حضرت سوغات نبریم؛ بلکه به وظایفمان مقابل حضرت که یکی از آن‌ها دعای بسیار برای تعجیل در ظهور او است اهمیت دهیم. به راستی آیا برای ما عذری در کوتاهی از این دعای مهم باقی می‌ماند؟ چرا که بهترین و مؤثرترین عملی که بتوان با آن پدر مهربان ارتباط برقرار کرد و بسیار در تعجیل ظهورش مؤثر می‌باشد، دعا است.مولای ما! شب سیاه غیبت تو بس طولانی شده است. بسیاری در این سیاهی شب به سوی دنیا می‌گریزند؛ اما سپیده دم که آن‌ها دورش می‌پندارند، به زودی آشکار خواهد شد.همیشه دردهایمان را برای حضرت سوغات نبریم.

  پی نوشتها:
(1) سوره هود، آیه 80.
(2) بحار الانوار، ج12، ص 158.
(3) بحارالانوار، ج7، ص255.
(4) همان، ج52، ص366.
(5) همان، ج53، ص177.

امام حسن عسکرى ( ع ) در سال 232 هجرى در مدینه چشم به جهان گشود .مادروالا گهرش سوسن یا سلیل زنى لایق و صاحب فضیلت و در پرورش نهات مراقبت را داشت ، تا حجت حق را آن چنان که شایسته است پرورش دهد .این زن پرهیزگار در سفرى که امام عسکرى ( ع ) به سامرا کرد همراه امام بود و در سامرا از دنیارحلت کرد .کنیه آن حضرت ابامحمد بود .

صورت و سیرت امام حسن عسکرى ( ع )
امام یازدهم صورتى گندمگون و بدنى در حد اعتدال داشت .ابروهاى سیاه کمانى ، چشمانى درشت و پیشانى گشاده داشت .دندانها درشت و بسیار سفید بود .خالى بر گونه راست داشت .امام حسن عسکرى ( ع ) بیانى شیرین و جذاب و شخصیتى الهى با شکه و وقار و مفسرى کم مانند براى قرآن مجید بود .راه مستقیم عترت و شیوه صحیح تفسیر قرآن را به مردم و به ویژه براى اصحاب بزرگوارش - در ایام عمر کوتاه خود - روشن کرد .

دوران امامت

به طور کلى دوران عمر 29 ساله امام حسن عسکرى ( ع ) به سه دوره تقسیم میگردد : دوره اول 13 سال است که زندگى آن حضرت در مدینه گذشت .
دوره دوم 10 سال در سامرا قبل از امامت .
دوره سوم نزدیک 6 سال امامت آن حضرت میباشد .
دوره امامت حضرت عسکرى ( ع ) با قدرت ظاهرى بنى عباس رو در روى بود .خلفایى که به تقلید هارون در نشان دادن نیروى خود بلند پروازیهایى داشتند .امام حسن عسکرى ( ع ) از شش سال دوران اقامتش ، سه سال را در زندان گذرانید .زندانبان آن حضرت صالح بن وصیف دو غلام ستمکار را بر امام گماشته بود ، تا بتواند آن حضرت را - به وسیله آن دو غلام - آزار بیشترى دهد ، اماآن دو غلام که خود از نزدیک ناظر حال و حرکات امام بودند تحت تأ ثیر آن امام بزرگوار قرار گرفته به صلاح و خوش رفتارى گراییده بودند .وقتى از این غلامان جویاى حال امام شدند ، میگفتند این زندانى روزها روزهدار است و شبها تا بامدادبه عبادت و راز و نیاز با معبود خود سرگرم است و با کسى سخن نمیگوید .عبیدالله خاقان وزیر معتمد عباسى با همه غرورى که داشت وقتى با حضرت عسکرى ملاقات میکرد به احترام آن حضرت برمیخاست ، و آن حضرت را بر مسند خودمینشانید .پیوسته میگفت : در سامره کسى را مانند آن حضرت ندیدهام ، وى زاهدترین و داناترین مردم روزگار است .پسر عبیدالله خاقان میگفت : من پیوسته احوال آن حضرت را از مردم میپرسیدم .مردم را نسبت به او متواضع مییافتم .میدیدم همه مردم به بزرگواریش معترفند و دوستدار او میباشند .با آنکه امام ( ع ) جز با خواص شیعیان خود آمیزش نمیفرمود ، دستگاه خلافت عباسى براى حفظ آرامش خلافت خود بیشتر اوقات ، آن حضرت را زندانى وممنوع از معاشرت داشت .از جمله مسائل روزگار امام حسن عسکرى ( ع ) یکى نیز این بود که از طرف خلافت وقت ، اموال و اوقات شیعه ، به دست کسانى سپرده میشد که دشمن آل محمد( ص ) و جریانهاى شیعى بودند ، تا بدین گونه بنیه مالى نهضت تقویت نشود .چنانکه نوشتهاند که احمد بن عبیدالله بن خاقان از جانب خلفا ، والى اوقاف وصدقات بود در قم ، و او نسبت به اهل بیت رسالت ، نهایت مرتبه عداوت راداشت .نیز اصحاب امام حسن عسکرى ، متفرق بودند و امکان تمرکز براى آنان نبود ، کسانى چون ابوعلى احمد بن اسحاق اشعرى در قم و ابوسهل اسماعیل نوبختى در بغداد میزیستند ، فشار و مراقبتى که دستگاه خلافت عباسى ، پس از شهادت حضرت رضا ( ع ) معمول داشت ، چنان دامن گسترده بود که جناح مقابل را باسختترین نوع درگیرى واداشته بود .این جناج نیز طبق ایمان به حق و دعوت به اصول عدالت کلى ، این همه سختى را تحمل میکرد ، و لحظهاى از حراست ( ونگهبانى ) موضع غفلت نمیکرد .اینکه گفتیم : حضرت هادى ( ع ) و حضرت امام حسن عسکرى ( ع ) هم از سوى دستگاه خلافت تحت مراقبت شدید و ممنوع از ملاقات با مردم بودند و هم امامان بزرگوار ما - جز با یاران خاص و کسانى که براى حل مشکلات زندگى مادى و دینى خود به آنها مراجعه مینمودند - کمتر معاشرت میکردند به جهت آن بود که دوران غیبت حضرت مهدى ( ع ) نزدیک بود ، و مردم میبایست کم کم بدان خو گیرند ، وجهت سیاسى و حل مشکلات خود را از اصحاب خاص که پرچمداران مرزهاى مذهبى بودندبخواهند ، و پیش آمدن دوران غیبت در نظر آنان عجیب نیاید .بارى ، امام حسن عسکرى ( ع ) بیش از 29 سال عمر نکرد ولى در مدت شش سال امامت و ریاست روحانى اسلامى ، آثار مهمى از تفسیر قرآن و نشر احکام و بیان مسائل فقهى و جهت دادن به حرکت انقلابى شیعیانى که از راههاى دور براى کسب فیض به محضر امام ( ع ) میرسیدند بر جاى گذاشت .در زمان امام یازدهم تعلیمات عالیه قرآنى و نشر احکام الهى و مناظرات کلامى جنبش علمى خاصى را تجدید کرد ، و فرهنگ شیعى - که تا آن زمان شناخته شده بود - در رشتههاى دیگر نیز مانند فلسفه و کلام باعث ظهور مردان بزرگى چون یعقوب بن اسحاق کندى ، که خود معاصر امام حسن عسکرى بود و تحت تعلیمات آن امام ، گردید .در قدرت علمى امام ( ع ) - که از سرچشمه زلال ولایت و اهل بیت عصمت مایه ور بود - نکتهها گفتهاند ، از جمله : همین یعقوب بن اسحاق کندى فیلسوف بزرگ عرب که دانشمند معروف ایرانى ابونصر فارابى شاگرد مکتب وى بوده است ،در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و کتابى را که بر رد قرآن نوشته بود سوزانید و بعدها از دوستداران و در صف پیروان آن حضرت درآمد .

شهادت امام حسن عسکرى ( ع )

شهادت آن حضرت را روز جمعه هشتم ماه ربیع الاول سال 260 هجرى نوشتهاند .در کیفیت وفات آن امام بزرگوار آمده است : فرزند عبیدالله بن خاقان گویدروزى براى پدرم ( که وزیر معتمد عباسى بود ) خبر آوردند که ابن الرضا - یعنى حضرت امام حسن عسکرى - رنجور شده ، پدرم به سرعت تمام نزد خلیفه رفت و خبررا به خلیفه داد .خلیفه پنج نفر از معتمدان و مخصوصان خود با او همراه کرد .یکى از ایشان نحریر خادم بود که از محرمان خاص خلیفه بود ، امر کرد ایشان راکه پیوسته ملازم خانه آن حضرت باشند ، و بر احوال آن حضرت مطلع گردند .وطبیبى را مقرر کرد که هر بامداد و پسین نزد آن حضرت برود ، و از احوال او آگاه شود .بعد از دو روز براى پدرم خبر آوردند که مرض آن حضرت سخت شده است ، و ضعف بر او مستولى گردیده .پس بامداد سوار شد ، نزد آن حضرت رفت و اطبارا - که عموما اطباى مسیحى و یهودى در آن زمان بودند - امر کرد که از خدمت آن حضرت دور نشوند و قاضى الفضات ( داور داوران ) را طلبید و گفت ده نفر ازعلماى مشهور را حاضر گردان که پیوسته نزد آن حضرت باشند .و این کارها را براى آن میکردند که آن زهرى که به آن حضرت داده بودند بر مردم معلوم نشود و نزدمردم ظاهر سازند که آن حضرت به مرگ خود از دنیا رفته ، پیوسته ایشان ملازم خانه آن حضرت بودند تا آنکه بعد از گذشت چند روز از ماه ربیع الاول سال 260ه .ق آن امام مظلوم در سن 29 سالگى از دار فانى به سراى باقى رحلت نمود .بعداز آن خلیفه متوجه تفحص و تجسس فرزند حضرت شد ، زیرا شنیده بود که فرزند آن حضرت بر عالم مستولى خواهد شد ، و اهل باطل را منقرض خواهد کرد ... تا دو سال تفحص احوال او میکردند ....این جستجوها و پژوهشها نتیجه هراسى بود که معتصم عباسى و خلفاى قبل و بعداز او - از طریق روایات مورد اعتمادى که به حضرت رسول الله ( ص ) میپیوست ،شنیده بودند که از نرگس خاتون و حضرت امام حسن عسکرى فرزندى پاک گهر ملقب به مهدى آخر الزمان - همنام با رسول اکرم ( ص ) ولادت خواهد یافت و تخت ستمگران را واژگون و به سلطه و سلطنت آنها خاتمه خواهد داد .بدین جهت به بهانه هاى مختلف مختلف در خانه حضرت عسکرى ( ع ) رفت و آمد بسیار میکردند ،و جستجو مینمودند تا از آن فرزند گرامى اثرى بیابند و او را نابود سازد .به راستى داستان نمرود و فرعون در ظهور حضرت ابراهیم ( ع ) و حضرت موسى ( ع ) تکرار میشد .حتى قابلههایى را گماشته بودند که در این کار مهم پى جویى کنند .اما خداوند متعال - چنانکه در فصل بعد خواهید خواند - حجت خود را از گزند دشمنان و آسیب زمان حفظ کرد ، و همچنان نگاهدارى خواهد کرد تا مأ موریت الهى خود را انجام دهد .بارى ، علت شهادت آن حضرت را سمى میدانند که معتمد عباسى در غذا به آن حضرت خورانید و بعد ، از کردار زشت خود پشیمان شد .بناچار اطباى مسیحى ویهودى که در آن زمان کار طبابت را در بغداد و سامره به عهده داشتند ، به ویژه در مأ موریتهایى که توطئه قتل امام بزرگوارى مانند امام حسن عسکرى ( ع ) در میان بود ، براى معالجه فرستاد .البته از این دلسوزیهاى ظاهرى هدف دیگرى داشت ، و آن خشنود ساختن مردم و غافل نگهداشتن آنها از حقیقت ماجرا بود .بعد از آگاه شدن شیعیان از خبر درگذشت جانگداز حضرت امام حسن عسکرى ( ع ) شهر سامره را غبار غم گرفت ، و از سوى صداى ناله و گریه برخاست .مردم آماده سوگوارى و تشییع جنازه آن حضرت شدند .

ماجراى جانشین بر حق امام عسکرى(ع)

ابوالادیان میگوید : من خدمت حضرت امام حسن عسکرى ( ع ) میکردم .نامه هاى آن حضرت را به شهرها میبردم .در مرض موت ، روزى من را طلب فرمود و چندنامهاى نوشت به مدائن تا آنها را برسانم .سپس امام فرمود : پس از پانزده روز باز داخل سامره خواهى شد و صداى گریه و شیون از خانه من خواهى شنید ، و درآن موقع مشغول غسل دادن من خواهند بود .ابوالادیان به امام عرض میکند : اى سید من ، هرگاه این واقعه دردناک روى دهد ، امامت با کیست ؟ فرمود : هرکه جواب نامه من را از تو طلب کند .ابوالادیان میگوید : دوباره پرسیدم علامت دیگرى به من بفرما .امام فرمود : هرکه بر من نماز گزارد .ابوالادیان میگوید : باز هم علامت دیگرى بگو تا بدانم .امام میگوید : هر که بگوید که در همیان چه چیز است او امام شماست .ابوالادیان میگوید : مهابت و شکوه امام باعث شد که نتوانم چیز دیگرى بپرسم .رفتم و نامهها را رساندم و پس از پانزده روز برگشتم .وقتى به در خانه امام رسیدم صداى شیون و گریه از خانه امام بلند بود .داخل خانه امام ، جعفرکذاب برادر امام حسن عسکرى را دیدم که نشسته ، و شیعیان به او تسلیت میدهند و به امامت او تهنیت میگویند .من از این بابت بسیار تعجب کردم پیش رفتم و تعزیت و تهنیت گفتم .اما او جوابى نداد و هیچ سؤالى نکرد .چون بدن مطهر امام را کفن کرده و آماده نماز گزاردن بود ، خادمى آمد وجعفر کذاب را دعوت کرد که بر برادر خود نماز بخواند .چون جعفر به نمازایستاد ، طفلى گندمگون و پیچیده موى ، گشاده دندانى مانند پاره ماه بیرون آمدو رداى جعفر را کشید و گفت : اى عمو پس بایست که من به نماز سزاوارترم .رنگ جعفر دگرگون شد .عقب ایستاد .سپس آن طفل پیش آمد و بر پدر نمازگزارد و آن جناب را در پهلوى امام على النقى علیه السلام دفن کرد .سپس رو به من آورد و فرمود : جواب نامهها را که با تو است تسلیم کن .من جواب نامه رابه آن کودک دادم .پس حاجزوشا از جعفر پرسید : این کودک که بود ، جعفرگفت : به خدا قسم من او را نمیشناسم و هرگز او را ندیدهام .در این موقع ، عدهاى از شیعیان از شهر قم رسیدند ، چون از وفات امام ( ع )با خبر شدند ، مردم به جعفر اشاره کردند .چند تن از آن مردم نزد جعفر رفتند واز او پرسیدند : بگو که نامههایى که داریم از چه جماعتى است و مالها چه مقداراست ؟ جعفر گفت : ببینید مردم از من علم غیب میخواهند ظاهر شد و از قول امام گفت : اى مردم قم با شما نامههایى است از فلان و فلان و همیانى ( کیسهاى ) که درآن هزار اشرفى است که در آن ده اشرفى است با روکش طلا .شیعیانى که از قم آمده بودند گفتند : هرکس تو را فرستاده است امام زمان است این نامهها و همیان را به او تسلیم کن .جعفر کذاب نزد معتمد خلیفه آمد و جریان واقعه را نقل کرد .معتمد گفت : بروید و در خانه امام حسن عسکرى ( ع ) جستجو کنید و کودک را پیدا کنید .رفتند و از کودک اثرى نیافتند .ناچار صیقل کنیز حضرت امام عسکرى ( ع ) راگرفتند و مدتها تحت نظر داشتند به تصور اینکه او حامله است .ولى هرچه بیشترجستند کمتر یافتند .خداوند آن کودک مبارک قدم را حفظ کرد و تا زمان ما نیزدر کنف حمایت حق است و به ظاهر از نظرها پنهان میباشد .درود خداى بزرگ براو باد .

برگرفته از سایت شهید آوینی http://www.aviny.com

 چه غریب است هنگامه رفتن تو ای بهار کوتاه، یا ابا محمد!
هنوز کوچه‌های مدینه و سامرا، تو را در ذهن خود مرور میکنند. پرنده خوش‌نوای معرفتت را آن هنگام که در تنگنای زندان به بند کشیدند، گویا چشمانشان توان دیدن نور هدایتت را نداشت؛ گر چه مرغ خوشخوان علم و حکمتت، عباسیان را نیز محتاج محضرت کرده بود.

 امروز با تمام توان گریه می کنیم                        همراه با امام زمان گریه می کنیم 

در پشت دسته های عزا سوی سامرا                 در لابلای سینه زنان گریه می کنیم

    در غصه اسارت مردی که سالها                     از او نبوده نام و نشان گریه می کنیم

 امام حسن عسکری علیه السلام:
هرکس دوست و برادر خود را محرمانه موعظه کند، او را زینت بخشیده؛ و چنانچه علنى باشد سبب ننگ و تضعیف او گشته است . (تحف العقول، ص 489)

امام حسن عسکری علیه السلام:
عبادت در زیاد انجام دادن نماز و روزه نیست ، بلکه عبادت با اندیشه در قدرت بى منتهاى خداوند در امور مختلف مى باشد. (مستدرک الوسائل،11/183)

 امام حسن عسکری علیه السلام:
هرکس حقوق هم نوعان خود را بشناسد و رعایت کند و مشکلات و نیازمندى هاى آن ها را برطرف نماید، در پیشگاه خداوند داراى عظمت و موقعیّتى خاصّى خواهد بود. (احتجاج طبرسى، 2/517)

امروز، فانوس اشکهایمان را تا ظهور زاده تو روشن میکنیم تا به شمشیر عدالتش، روزی بغض 1400 ساله را بگشاید.

 از خوبی تو همان بس که خورشید مهدی (عج) از افق دامان تو سر زد.امروز در سوگ پر کشیدن تو، آسمان با سینه‌ای سوخته و گریبانی چاکچاک، سر به تسلیت موعود زمان (عج) خم کرده است.
زمان می‌گذرد و تاریخ برای نگارشِ تصاویر تبدار، یک بار دیگر می‌آید و دست‌های توطئه و تخریب را بر بام سامرای ستم دیده می‌نگرد. آری! آنان هرچه خراب کنند، بنای توانمند تشیع، همچون حقانیّت گفته‌های تاریخ، سر جای خودش هست.
آنگاه که اندیشه پرحیله ستمگران، دین خدا را به رأی خویش تفسیر میکرد، تلألوی خورشید تو بود که جاده حقیقت را همواره روشن نگاه میداشت و جاده امامت تنها 28 سال زیر قدم‌های جوان تو جوانه زد و پس از آن به فرزندت مهدی(عج)، عزیزترینِ خلق خدا، به امانت رسید؛ امانتی برای تداوم صراط مستقیم.

داغت به قلب شیعه شراری عظیم شد

سلام و عــــرض تسلیت بمناسبت ایام رحلت رســــول اکـــــــرم(ص)

 وسبط اکبرش امام حسن مجتبی(ع) و ولی نعمتمون امام رضا (ع)

یکصـــــد سخن پرمحتـــــوا منقول از امام حســـــــــــن مجتبــــــی (ع)

کــــــه در دو قسمت پنجــــــاه تایی گذاشتــــــم.ببینید و نظــــــر بدید. 
51.  هنگامى‌ که‌ مستحبات‌ به‌ واجبات‌ ضرر برسانند ، آنها را ترک‌ کنید . (تحف‌ العقول‌ ، ص‌ 236)
52.  سه‌ چیز مردم‌ را هلاک‌ مى‌کند : تکبر ، حرص‌ و حسد . چون‌ تکبر دین‌ انسان‌ را از بین‌ مى‌برد و شیطان‌ هم‌ به‌ واسطه‌ تکبر ملعون‌ و منفور شد ، و حرص‌ دشمن‌ نفس‌ انسان‌ است‌ و حضرت‌ آدم‌ به‌ سبب‌ حرص‌ از بهشت‌ رانده‌ شد ، و حسد راهبر بدى‌ و بدبختى‌ است‌ و به‌ سبب‌ حسد قابیل‌ برادرش‌ هابیل‌ را کشت‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 111)
53. علم‌ و دانش‌ خود را به‌ مردم‌ یاد بده‌ و علم‌ دیگران‌ را یاد بگیر تا بدین‌ وسیله‌ هم‌ علم‌ خود را محکم‌ و استوار کنى‌ و هم‌ آنچه‌ نمى‌دانى‌ بیاموزى‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 111)
54. فقط به‌ دیدار کسى‌ برو که‌ یا به‌ عطا و بخشش‌ او امیدوار باشى‌ و از قدرت‌ او بترسى‌ ، یا از علم‌ او استفاده‌ کنى‌ ، یا به‌ برکت‌ دعاى‌ او امیدوار باشى‌ ، و یا از خویشان‌ تو باشد . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 111)
55. ظالمى‌ شبیه‌تر از حسود به‌ مظلوم‌ ندیده‌ام‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 111)
56.  آنچه‌ از امور دنیوى‌ را که‌ طلب‌ کردى‌ ولى‌ به‌ دست‌ نیاوردى‌ ، فراموش‌ کن‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 111)
57.  هر کس‌ را که‌ خداوند توفیق‌ دعا کردن‌ بدهد ، باب‌ اجابت‌ را برایش‌ باز مى‌کند و هر کس‌ را که‌ توفیق‌ طاعت‌ و عبادت‌ دهد ، باب‌ قبول‌ را برایش‌ باز مى‌کند و هر کس‌ را که‌ توفیق‌ شکرگزارى‌ دهد ، باب‌ افزایش‌ نعمتها را برایش‌ باز مى‌کند . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 113)
58. به‌ امام‌ مجتبى‌ - علیه‌ السلام‌ - عرض‌ شد : اى‌ پسر پیامبر خدا در چه‌ حالى‌ هستى‌ ؟ فرمود : خدایى‌ دارم‌ که‌ بر من‌ مسلط است‌ ، و آتش‌ جهنم‌ در پیش‌ روى‌ من‌ است‌ ، و مرگ‌ مرا مى‌خواند ، و حساب‌ آخرت‌ مرا احاطه‌ کرده‌ است‌ ، و در قید و بند اعمالم‌ هستم‌ ، نمى‌توانم‌ آنچه‌ را که‌ دوست‌ دارم‌ به‌ دست‌ آورم‌ و آنچه‌ را دوست‌ ندارم‌ از خود دور کنم‌ چون‌ انجام‌ امور به‌ دست‌ دیگرى‌ است‌ . اگر بخواهد ، مرا عذاب‌ مى‌کند و اگر بخواهد ، مرا مى‌بخشد . پس‌ کدام‌ فقیر و محتاجى‌ است‌ که‌ محتاج‌ تر از من‌ باشد ؟ (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 113)
59.  وعده‌ دادن‌ آفت‌ کرم‌ و بخشش‌ است‌ ، و چاره‌ آن‌ انجام‌ و اتمام‌ بخشش‌ است‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 113)
60.  براى‌ مجازات‌ در خطاها و لغزشها عجله‌ نکن‌ ، و بین‌ خطا و مجازات‌ براى‌ عذرخواهى‌ فرصتى‌ باقى‌ بگذار . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 113)
61. مصیبتها و ناملایمات‌ کلیدهاى‌ پاداش‌ و ثواب‌ هستند . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 113)
62.  نعمت‌ ، امتحان‌ و آزمایش‌ الهى‌ است‌ . پس‌ اگر شکر کردى‌ ، نعمت‌ است‌ و اگر ناسپاسى‌ کردى‌ ، به‌ غضب‌ و خشم‌ الهى‌ تبدیل‌ مى‌شود. (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 113)
63. از بهره‌ زبانت‌ همان‌ مقدار براى‌ تو کفایت‌ مى‌کند که‌ راه‌ هدایتت‌ را از گمراهى‌ روشن‌ کند . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 114)
64. از تفکر و تعقل‌ غافل‌ نشوید ، زیرا تفکر حیات‌ بخش‌ قلب‌ آگاه‌ و کلید درهاى‌ حکمت‌ است‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 115)
65.  اى‌ پسر آدم‌ ، از زمانى‌ که‌ از مادر زاییده‌ شدى‌ مشغول‌ نابود کردن‌ عمر خود بوده‌اى‌ ، پس‌ از باقى‌مانده‌ عمر خود براى‌ آینده‌ ( عالم‌ آخرت‌ ) ذخیره‌ کن‌ ، به‌ درستى‌ که‌ مؤمن‌ از این‌ دنیا زاد و توشه‌ برمى‌گیرد و کافر خوشگذارنى‌ مى‌کند . و بعد این‌ آیه‌ را تلاوت‌ فرمودند : " و زاد و توشه‌ برگیرید ، به‌ درستى‌ که‌ بهترین‌ توشه‌ تقوى‌ است‌ " . (کشف‌ الغمه‌ ، ج‌ 1 ، ص‌ 572)
66.  آماده‌ سفر آخرت‌ شو و قبل‌ از فرارسیدن‌ مرگ‌ زاد و توشه‌ خود را فراهم‌ کن‌ ، و بدان‌ که‌ تو در حالى‌ دنیا را مى‌طلبى‌ که‌ مرگ‌ ، تو را مى‌طلبد ، و امروز غم‌ و اندوه‌ فردا را نداشته‌ باش‌ ، و بدان‌ که‌ هر چه‌ از مال‌ دنیا بیشتر از غذا و خوراک‌ خود به‌ دست‌ آوردى‌ در حقیقت‌ آن‌ را براى‌ دیگران‌ ذخیره‌ کرده‌اى‌ ، و بدان‌ که‌ اموال‌ حلال‌ دنیا مورد محاسبه‌ قرار خواهد گرفت‌ و اموال‌ حرام‌ دنیا عقاب‌ و مجازات‌ دارد و در اموال‌ شبه‌ناک‌ و مشکوک‌ سرزنش‌ هست‌ . پس‌ دنیا را مانند مردارى‌ فرض‌ کن‌ و آن‌ مقدار از آن‌ برگیر که‌ تو را کفایت‌ کند ، پس‌ اگر حلال‌ باشد تو زهد ورزیده‌اى‌ و اگر حرام‌ باشد گناهى‌ مرتکب‌ نشده‌اى‌ چون‌ به‌ مقدار اضطرار و ناچارى‌ استفاده‌ کرده‌اى‌ آنچنان‌ که‌ از مردار به‌ هنگام‌ ناچارى‌ استفاده‌ مى‌شود ، و اگر در آن‌ عتاب‌ و سرزنش‌ باشد ، سرزنشى‌ کم‌ و آسان‌ خواهد بود . (بحار الانوار ، ج‌ ، 44 ، ص‌ 139)
67.  براى‌ دنیایت‌ آنچنان‌ رفتار کن‌ که‌ گویا براى‌ همیشه‌ زنده‌اى‌ ، و براى‌ آخرتت‌ چنان‌ رفتار کن‌ که‌ گویا فردا خواهى‌ مرد . (بحار الانوار ، ج‌ ، 44 ، ص‌ 139)
68.  اگر به‌ خاطر نیازى‌ مجبور شدى‌ با مردى‌ دوست‌ و همنشین‌ شوى‌ ، پس‌ با کسى‌ دوست‌ شو که‌ وقتى‌ با او همنشینى‌ مى‌کنى‌ ، موجب‌ زینت‌ تو باشد و هنگامى‌ که‌ به‌ او خدمتى‌ کردى‌ ، از تو حمایت‌ کند و هنگامى‌ که‌ از او در خواست‌ کمک‌ کردى‌ ، تو را یارى‌ کند و اگر سخنى‌ گفتى‌ ، سخن‌ تو را تصدیق‌ کند و اگر حمله‌ کردى‌ ، هجوم‌ تو را قوت‌ بخشد و اگر چیزى‌ طلب‌ کردى‌ ، تو را یارى‌ کند و اگر نقصى‌ از تو آشکار شد ، آن‌ را بپوشاند و اگر نیکى‌ از تو دید ، آن‌ را به‌ حساب‌ آورد . (بحار الانوار ، ج‌ 44 ، ص‌ 139)
69.  هر کس‌ قرآن‌ بخواند ، یک‌ دعاى‌ مستجاب‌ براى‌ او مى‌باشد که‌ یا فورا اجابت‌ مى‌شود و یا با تأخیر . (بحار الانوار ، ج‌ 92 ، ص‌ 204)
70. امام‌ حسن‌ ( ع‌ ) : پیامبر خدا فرموده‌ است‌ : هر کس‌ آیة‌ الکرسى‌ را بعد از نماز واجب‌ بخواند ، تا نماز بعد در پناه‌ و حفاطت‌ خداست‌ . (مجمع‌ الزوائد و منبع‌ الفوائد ، ج‌ 10 ، ص‌ 102)
71.  هر روزه‌دارى‌ هنگام‌ افطار یک‌ دعاى‌ اجابت‌ شده‌ دارد . پس‌ در اولین‌ لقمه‌ افطار بگو : به‌ نام‌ خدا ، اى‌ خدایى‌ که‌ آمرزش‌ تو فراگیر و وسیع‌ است‌ ، مرا ببخش‌ . (اقبال‌ الاعمال‌ ، ص‌ 116)
72.  امام‌ حسن‌ ( ع‌ ) : پیامبر خدا فرموده‌ است‌ : کسى‌ که‌ بعد از خواندن‌ نماز صبح‌ در همان‌ محل‌ بنشیند و مشغول‌ ذکر خدا شود تا خورشید طلوع‌ کند ، براى‌ او پرده‌ و مانعى‌ از آتش‌ عذاب‌ الهى‌ خواهد بود . (تیسیر المطالب‌ ، ص‌ 350)
73.  به‌ درستى‌ که‌ هر کس‌ طالب‌ عبادت‌ باشد ، خود را براى‌ آن‌ آراسته‌ و پاک‌ مى‌کند . (تحف‌ العقول‌ ، ص‌ 236)
74.  سزاوار مرد روزه‌دار این‌ است‌ که‌ ریشش‌ را رنگ‌ کرده‌ و لباسش‌ را خوشبو کند ، و سزاوار زن‌ روزه‌دار این‌ است‌ که‌ موى‌ سرش‌ را شانه‌ کرده‌ و لباسش‌ را خوشبو کند . (الخصال‌ ، ص‌ 61)
75. از پدرم‌ شنیدم‌ که‌ پیامبر خدا فرموده‌ است‌ : هر کس‌ در قضاى‌ حاجت‌ برادر دینى‌ خود کوشش‌ کند ، مانند این‌ است‌ که‌ نه‌ هزار سال‌ خدا را عبادت‌ کرده‌ باشد در حالى‌ که‌ روزها روزه‌ و شبها مشغول‌ عبادت‌ باشد . (الفقیه‌ ، ج‌ 2 ، ص‌ 189)
76.  زکات‌ دادن‌ هرگز موجب‌ کم‌ شدن‌ مال‌ نمى‌شود. (دعائم‌ الاسلام‌ ، ج‌ 1 ، ص‌ 246 - 264)
77.  از پروردگارم‌ شرم‌ مى‌کنم‌ از اینکه‌ ملاقات‌ کنم‌ او را و حال‌ آنکه‌ من‌ پیاده‌ به‌ زیارت‌ خانه‌ او نرفته‌ باشم‌ . (حلیة‌ الاولیاء ، ج‌ 2 ، ص‌ 37)
78.  به‌ حضرت‌ عرض‌ شد چرا شما هرگز نیازمندى‌ را ناامید بر نمى‌گردانید ، اگر چه‌ سوار بر شتر باشید ؟ فرمود : خود من‌ هم‌ محتاج‌ و نیازمند درگاه‌ خداوند هستم‌ و دوست‌ دارم‌ که‌ خداوند مرا محروم‌ نگرداند و شرم‌ دارم‌ در حالى‌ که‌ نیازمند هستم‌ ، نیازمندان‌ را ناامید کنم‌ . عادت‌ خداوند این‌ است‌ که‌ نعمتهایش‌ را بر من‌ ارزانى‌ بدارد و عادت‌ من‌ هم‌ این‌ است‌ که‌ نعمتهایش‌ را به‌ بندگانش‌ عطا کنم‌ ، و مى‌ترسم‌ که‌ اگر از این‌ عادت‌ خود دست‌ بردارم‌ خداوند هم‌ دست‌ از عادت‌ خود بردارد . (نور الابصار ، ص‌ 123 - کنز المدفون‌ ، ص‌ 434)
79. وقتى‌ یکى‌ از شما دوستش‌ را ملاقات‌ مى‌کند ، باید جاى‌ نور در پیشانى‌ او را ببوسد . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 110)
80.  آنکس‌ که‌ مرگش‌ فرا رسیده‌ ، مهلت‌ مى‌طلبد تا گذشته‌ را جبران‌ کند و آنکس‌ که‌ مرگش‌ فرا نرسیده‌ و براى‌ عمل‌ صالح‌ فرصت‌ دارد ، امروز و فردا مى‌کند . (تحف‌ العقول‌ ، ص‌ 236)
81.  اى‌ کسانى‌ که‌ اهل‌ خوشگذرانى‌ و لذات‌ دنیا هستید ، بدانید که‌ این‌ لذات‌ باقى‌ ماندنى‌ نیست‌ ، و مغرور شدن‌ به‌ سایه‌اى‌ که‌ زوال‌ پذیر است‌ ، حماقت‌ است‌ . (اعلام‌ الدین‌ ، ص‌ 241)
82. بیشترین‌ عفو و بخشش‌ کریم‌ وقتى‌ است‌ که‌ خطاکار نتواند براى‌ خطاى‌ خود عذرى‌ بیاورد . (اعلام‌ الدین‌ ، ص‌ 297)
83.  کسى‌ که‌ خدا را بشناسد ، او را دوست‌ مى‌دارد و کسى‌ که‌ دنیا را بشناسد ، در آن‌ زهد مى‌ورزد . و شخص‌ مؤمن‌ عمل‌ لهو و بیهوده‌ انجام‌ نمى‌دهد مگر وقتى‌ که‌ غافل‌ مى‌شود ، و هنگامى‌ که‌ متوجه‌ کار بیهوده‌ خود شد ، محزون‌ مى‌گردد . (تنبیه‌ الخواطر و نزهة‌ النواطر ( مجموعه‌ ورام‌ ) ، ج‌ 1 ، ص‌ 52)
84. کسى‌ که‌ بندگى‌ خدا کند ، خداوند همه‌ چیز را بنده‌ او مى‌کند . (تنبیه‌ الخواطر و نزهة‌ النواطر ( مجموعه‌ ورام‌ ) ، ج‌ 2 ، ص‌ 108)
85.  کسى‌ که‌ کارهاى‌ نیک‌ خود را مى‌شمارد ، احسان‌ و کرامتش‌ را از بین‌ مى‌برد . (بحار الانوار ، ج‌ 74 ، ص‌ 417)
86.  از آن‌ حضرت‌ در باره‌ سکوت‌ سؤال‌ شد ، فرمود : سکوت‌ پرده‌ نادانى‌ و زینت‌ آبرو و عزت‌ است‌ و کسى‌ که‌ سکوت‌ مى‌کند راحت‌ و آسوده‌ ، و همنشین‌ او در امان‌ است‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 111)
87. مردى‌ از امام‌ حسن‌ ( ع‌ ) درخواست‌ راهنمایى‌ کرد . امام‌ ( ع‌ ) به‌ او فرمودند : مرا ستایش‌ نکن‌ که‌ نسبت‌ به‌ خودم‌ از شما آشناترم‌ ، و دروغگو هم‌ نشمار که‌ نظر دروغگو بى‌ارزش‌ است‌ ، و نزد من‌ غیبت‌ هیچ‌ کس‌ را نکن‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 109)
88.  اى‌ پسر آدم‌ از اعمال‌ حرام‌ دورى‌ کن‌ تا شخص‌ عابدى‌ باشى‌ ، و به‌ آنچه‌ خداوند روزى‌ تو کرده‌ خوشنود و راضى‌ باش‌ تا بى‌نیاز باشى‌ ، و حق‌ همسایگى‌ را در باره‌ همسایه‌ات‌ مراعات‌ کن‌ تا مسلمان‌ باشى‌ ، و آنچنان‌ با مردم‌ رفتار کن‌ که‌ دوست‌ دارى‌ با تو رفتار شود تا شخص‌ عادلى‌ باشى‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 112)
89.  از آن‌ حضرت‌ سؤال‌ شد زندگى‌ چه‌ کسى‌ از همه‌ بهتر است‌ ؟ فرمود : کسى‌ که‌ مردم‌ را در زندگى‌ خود شریک‌ کند . (تاریخ‌ یعقوبى‌ ، ج‌ 2 ، ص‌ 215)
90.  دست‌ نیافتن‌ به‌ نیازمندیها بهتر از درخواست‌ آن‌ از نااهلان‌ است‌ . (تاریخ‌ یعقوبى‌ ، ج‌ 2 ، ص‌ 215)
91. بداخلاقى‌ بدتر از بلا و مصیبت‌ است‌ . (تاریخ‌ یعقوبى‌ ، ج‌ 2 ، ص‌ 215)
92. اى‌ اهل‌ کوفه‌ بدانید که‌ صبر و شکیبایى‌ زینت‌ است‌ ، و وفاى‌ به‌ عهد جوانمردى‌ است‌ ، و عجله‌ و شتابزدگى‌ کم‌خردى‌ است‌ ، و کم‌خردى‌ ضعف‌ است‌ ، و همنشینى‌ با فرومایگان‌ موجب‌ ننگ‌ و رسوایى‌ است‌ ، و رفت‌ و آمد با هرزگان‌ و گناهکاران‌ موجب‌ شک‌ و بدگمانى‌ است‌ . (ترجمة‌ الامام‌ الحسن‌ ، ص‌ 167)
93.  ما تجربه‌ کردیم‌ و تجربه‌ کنندگان‌ نیز تجربه‌ کردند ، ولى‌ چیزى‌ مفیدتر از وجود صبر و پرضررتر از نبود صبر ندیدیم‌ . با صبر همه‌ امور اصلاح‌ مى‌شود و چیزى‌ جاى‌ آن‌ را نمى‌گیرد . (شرح‌ نهج‌ البلاغه‌ ، ابن‌ ابى‌ الحدید ، ج‌ 1 ، ص‌ 319)
94. هیچ‌ حقى‌ که‌ باطلى‌ در آن‌ نباشد مانند مرگ‌ ندیدم‌ که‌ شبیه‌تر باشد به‌ باطلى‌ که‌ حقى‌ در آن‌ نیست‌ . (شرح‌ نهج‌ البلاغه‌ ، ابن‌ ابى‌ الحدید ، ج‌ 18 ، ص‌ 311)
95. امام‌ حسن‌ مجتبى‌ - علیه‌ السلام‌ - به‌ هنگام‌ ورود به‌ مسجد سر را به‌ طرف‌ آسمان‌ بلند مى‌کرد و مى‌فرمود : پروردگارا ! مهمان‌ تو جلو درب‌ خانه‌ات‌ ایستاده‌ است‌ . اى‌ نیکوکار ! بنده‌ گناهکار و بدرفتار به‌ درگاهت‌ شتافته‌ ، از زشتى‌هایى‌ که‌ مرتکب‌ شده‌ به‌ خاطر زیبایى‌هایى‌ که‌ در نزد توست‌ درگذر ، اى‌ بخشنده‌ و کریم‌ . (بحار الانوار ، ج‌ 43 ، ص‌ 339
96. دوازده‌ چیز از آداب‌ غذا خوردن‌ بوده‌ و بر هر مسلمانى‌ لازم‌ است‌ که‌ از آنها اطلاع‌ داشته‌ باشد ، چهار چیز آن‌ واجب‌ ، و چهار چیز دیگر سنت‌ ، و چهار مورد باقى‌مانده‌ از ادب‌ و اخلاق‌ است‌ . اما چهار امر لازم‌ : شناسایى‌ منعم‌ ، خشنود بودن‌ به‌ آنچه‌ روزى‌ گردیده‌ ، نام‌ خدا را بر زبان‌ جارى‌ کردن‌ و شکرگزارى‌ در برابر نعمتى‌ که‌ عطا شده‌ است‌ . و چهار امرى‌ که‌ سنت‌ است‌ : وضو گرفتن‌ پیش‌ از شروع‌ به‌ غذا ، نشستن‌ بر طرف‌ چپ‌ ، غذا خوردن‌ با سه‌ انگشت‌ و لیسیدن‌ انگشتان‌ مى‌باشد . و چهار امرى‌ که‌ از آداب‌ و اخلاق‌ است‌ : خوردن‌ از غذاهاى‌ جلوى‌ خودش‌ ، کوچک‌ برداشتن‌ لقمه‌ ، خوب‌ جویدن‌ غذا و کم‌ نگاه‌ کردن‌ به‌ صورت‌ دیگران‌ مى‌باشد . (من‌ لا یحضره‌ الفقیه‌ ، ج‌ 3 ، ص‌ 227 ، ح‌ 38)
97 . شوخى‌ کردن‌ حرمت‌ و احترام‌ را از بین‌ مى‌برد . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 113)
98. کار نیک‌ آن‌ است‌ که‌ در انجامش‌ درنگ‌ نشود ، و بعد از انجام‌ آن‌ منت‌ نگذارند . (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 115)
99. قدر نعمتهاى‌ پروردگار تا موقعى‌ که‌ پابرجاست‌ مجهول‌ و ناشناخته‌ است‌ ، و زمانى‌ شناخته‌ مى‌شود که‌ از دست‌ رفته‌ باشد .

 (بحار الانوار ، ج‌ 78 ، ص‌ 115)
100. کسى که در دلش هوایى جز خشنودى خدا خطور نکند، من ضمانت مى‏کنم که خداوند دعایش را مستجاب کند.

(کافى ، ج2 ، ص62 )